#381 - Zair

 

Kraj	Zair (w latach 1971-1997) obecnie Demokratyczna Republika Kongo
Stolica	Kinszasa (obecnie Brazzaville)
Waluta	frank CFA (XAF) 1 frank = 100 centymów
Rok wydania	1.02.1979
Wartość	3k
Opis	Znaczek pochodzi z serii "Wyprawa nad rzekę Kongo" i przedstawia podobiznę ówczesnego przywódcy kraju, dyktatora Mobutu Sese Seko oraz nektarnika królewskiego (Nectarinia regina).

Mobutu Sese Seko Kuku Ngbendu wa za Banga, właśc. Joseph-Désiré Mobutu, urodził się 14 października 1930 roku w Lisali, jako syn kucharza. Zmarł 7 września 1997 roku w Rabacie. Był politykiem i wojskowym - marszałek polny i wielki admirał Zairu, prezydent i dyktator w latach 1965-1997

Pod koniec lat 50. zamieszkał w Brukseli, gdzie pracował dla rządowej propagandy. W 1960 roku powrócił do kraju. W niepodległym kraju wszedł w skład rządu Patrice’a Lumumby jako sekretarz ds. obrony narodowej. Przyznano mu ponadto szefostwo w sztabie armii Konga. Jeszcze w tym samym roku przeprowadził zamach stanu i stanął na czele Rady Komisarzy. W lutym 1961 roku oddał władzę cywilom. W 1965 roku przeprowadził kolejny pucz. Obalił prezydenta Josepha Kasavubu i zaprowadził rządy dyktatorskie, ogłaszając się przy tym prezydentem. Reżim zawiesił konstytucję, rozwiązał parlament i partie polityczne. W 1966 roku Mobutu objął stanowisko szefa rządu.

W ciągu pierwszych pięciu lat rządów wzmocnił własną pozycję w państwie i doprowadził do względnej stabilizacji kraju. Znacjonalizował kopalnie miedzi w Katandze oraz zachęcał do inwestycji zagranicznych inwestorów. W kwietniu 1966 roku założył Ludowy Ruch Rewolucji, który stał się rządzącą monopartią. Mobutu Sese Seko wprowadził prawo, na mocy którego każdy nowonarodzony obywatel Zairu stawał się członkiem partii.

Prowadził politykę afrykanizacji (polityka tzw. autentyczności afrykańskiej). W jej ramach zmieniał nazwy pochodzące z języków kolonialnych na afrykańskie. 27 października 1971 Mobutu zmienił nazwę państwa na Zair oraz własne nazwisko na: „Mobutu Sese Seko Kuku Ngbendu wa za Banga” (tłumaczone dwojako: 1. Niepokonany kogut, który pokrywa wszystkie kurki w kurniku lub 2. Wszechpotężny wojownik, który nie zaznał porażki z powodu swej niezwykłej wytrzymałości i niezłomnej woli i który, krocząc od zwycięstwa do zwycięstwa, pozostawia za sobą zgliszcza). Także wszystkie miejscowości musiały zmienić nazwy na pierwotne (np. Leopoldville na Kinszasa). Obywatele musieli w 48 godzin zmienić imię i nazwisko. W 1974 roku ogłosił doktrynę mobutyzmu, co umocniło panujący w kraju kult jednostki.

W 1977 i 1978 jego rządom zagroził zbrojnie Front Wyzwolenia Narodowego Konga (wspierany przez Angolę). Wystąpienia na osobistą prośbę prezydenta zostały stłumione poprzez interwencję wojsk francuskich, belgijskich i w mniejszym stopniu marokańskich.

O ile Zair rozwijał się i otrzymywał pomoc ze strony kapitału zagranicznego, to Mobutu pozostawał głównym beneficjentem przychodów. Rządy Mobutu były ściśle związane z korupcją i defraudacją funduszy publicznych. Na jego konta trafiały środki płynące w ramach pomocy zagranicznej, jak również dochody firm wydobywczych. To samo dotyczyło handlu diamentami oraz eksportu i importu. Majątek dyktatora osiągnął około czterech miliardów dolarów. Posiadał ponadto 20 luksusowych posiadłości, w tym dziewięć w Belgii. Zair przypłacił to kryzysem ekonomicznym, stając się w latach 80. jednym z najbiedniejszych państw świata, a gospodarka całkowicie się załamała.

W 1990 roku pod naciskiem międzynarodowym i opozycji zgodził się na nieznaczną demokratyzację. W 1994 roku wprowadzono nową tymczasową konstytucję. W połowie lat 90. ludność z plemienia Tutsi (pozostająca od dłuższego czasu w opozycji wobec Mobutu z powodu jego zdecydowanego poparcia dla plemienia Hutu) opanowała znaczną część wschodniego Zairu. Mobutu wydał polecenie usunięcia Tutsi poza granice Zairu. Wywołało to otwartą wojnę domową, w którą zaangażowali się inni opozycjoniści. 16 maja 1997 oddziały przeciwników Mobutu, wspierane przez armie Rwandy, Burundi i Ugandy – występujące jako Sojusz Sił Demokratycznych na rzecz Wyzwolenia Konga – zdobyły Kinszasę. Nowym prezydentem został ogłoszony Laurent Kabila. Obalony Mobutu wyjechał z kraju, któremu przywrócono dawną nazwę Kongo. Od początku lipca był hospitalizowany na raka prostaty. Zmarł 7 września 1997 w szpitalu wojskowym w stolicy Maroka, Rabacie. Został pochowany na cmentarzu dla chrześcijan w Rabacie

******

Nektarnik królewski (Cinnyris regius) – gatunek małego ptaka z rodziny nektarników (Nectariniidae), występujący w środkowo-wschodniej Afryce. Jego śpiew to szybka trelująca lub dudniąca piosenka. Żywi się głównie nektarem, owadami i pająkami.

Jest to mały ptak o smukłym dziobie, lekko zagiętym ku dołowi. Długość ciała nie przekracza 11cm. Masa ciała wynosi 6g.

Samce mają jaskrawe, lśniące pióra - oliwkowe na górze i na ogonie, bardziej zielone na głowie, dolna część tułowia jest jaskrawoczerwona, natomiast boki jaskrawożółte. Nogi i dziub są czarnawe, oczy ciemne. Samica jest bardziej matowa, o oliwkowozielonej górnej części tułowia i jaskrawożółtej dolnej.

Występuje w lasach górskich wschodniej Demokratycznej Republiki Konga, zachodniej Ugandy, zachodniej Rwandy, zachodniego Burundi i zachodniej Tanzanii. Występuje w przedziale wysokości 1500–3100 m n.p.m.

Rozród jest zmienny, w zależności od pory deszczowej. Samica buduje gniazdo w kształcie woreczka z bocznym wejściem, zawieszone na gałązce. Budulcem są trawy, porosty i inne części roślin, połączone z pomocą pajęczyny. Samica wysiaduje przez 13–15 dni 2–3 białawe lub niebieskawe jaja. Pisklętami, które opierzają się po 14–19 dniach, opiekują się oboje rodzice.