#116 - Polska

Kraj	Polska
Stolica	Warszawa
Waluta	Złoty (PLN) 1złoty = 100 groszy
Rok wydania	21.05.1973
Wartość	1,00 zł
Opis	Znaczek pochodzi z serii "Rodzima Fauna" i przedstawia muflona (Ovis ammon musimon)

Muflon to dzika korsykańska owca. Można spotkać ją pasącą się na górskich halach. Muflon –  obcy rodzimej faunie gatunek – sprowadzony został do Polski około 100 lat temu z Sardynii i Korsyki – ot tak, dla egzotyki polowań.

Pierwotnym obszarem występowania muflona był teren od Azji Mniejszej po Zatokę Perską i wschodni Iran. Przypuszcza się, że około 8 tysięcy lat temu zwierzęta te celowo zostały wprowadzone na niektóre wyspy Morza Śródziemnego. 

W XVIII wieku ze szczątkowych populacji na Korsyce i Sardynii w celach łowieckich dokonano introdukcji pierwszych muflonów na kontynent europejski (głównie Austria i okolice Wiednia). Na większą skalę rozwój hodowli w łowiskach rozpoczął się w XIX wieku, kiedy wprowadzono je na obszar m.in. Niemiec, Czech i Słowacji. W Sudetach pojawiły się w 1901 lub 1902 roku za sprawą hrabiego  Seidlitz-Sandreczkim, który sprowadził je ze Słowacji. 

Zatem na terenie Polski muflony pojawiły się wraz z  ostatnią powojenną zmianą naszych granic. Po roku 1945 próbowano w różnych miejscach kraju kilkakrotnie i z różnym skutkiem prób rozszerzenia populacji. Muflony to bardzo rzadki gatunek. Obecnie ssaki te występują przede wszystkim w Sudetach i Górach Świętokrzyskich.

Patrząc na kształt ciała można przyrównać je do owiec, choć muflony są nieco większe. A przechodząc do szczegółów: długość ciała samca  wynosi 110-130 cm, a wysokość w kłębie: 75-88 cm. Masa ciała samca wynosi od 35-50 kg. Samice są mniejsze, osiągając długość 100-110 cm, wysokość 65-75 cm i masę 25-35 kg. 

Sierści muflona ma barwę ceglasto-brązową, na grzbiecie jest nieco ciemniejsza. Pysk, brzuch, wewnętrzna strona nóg i ich dolna część oraz plama na zadzie (tzw. „lustro”) są białe. W zimie sierść przybiera kolor kasztanowo-brązowy z czarnym nalotem na grzbiecie. Starsze tryki mają u dołu szyi czarną grzywę, a na bokach tułowia białą plamę („siodło”), która w lecie jest siwa, a w zimie biała. Samce mają rogi (tzw. „ślimy, muszle”), które wyginają się u nasady i tworzą półksiężyc, który z biegiem lat zamienia się w zamknięte koło. Rogi wyrastają również bardzo nielicznie u samic, ale są one wtedy krótkie i proste. 

Muflony są zwierzętami bardzo sprawnymi, dobrze widzą, a w razie potrzeby szybko biegają i skaczą. Samice muflona beczą, z kolei samce rzadko wydają głos. 

Najchętniej zasiedlają dolne partie gór do wysokości 2000 m n.p.m. Latem przebywają w wyższych partiach, a w zimie schodzą w doliny. Zwykle wybierają górskie lasy liściaste i mieszane o wysokim podszyciu, przerywane polami. Żywią się roślinami zielnymi, liśćmi krzewów i owocami (często żołędzie lub bukiew), zimą również suchymi liśćmi, korą drzew, gałązkami i porostami. Zjadają końce gałązek świerkowych. Zimą wygrzebują spod śniegu  wrzos, borówki, mech i porosty. Żerują zarówno w dzień, jak i w nocy. Swoje terytorium znaczą wydzieliną gruczołów znajdujących się między palcami. 

Z wyjątkiem niektórych bardzo starych samców, muflony żyją przez cały rok w stadach (tzw. „kierdelach”). W lecie owce i młode tryki tworzą stada złożone z kilkunastu sztuk, którym przewodzi stara owca. Starsze samce (tryki) latem żyją w odrębnych, małych stadkach. Zimą – młode i starsze owce oraz tryki – tworzą duże kierdele. Najstarsze tryki żyją samotnie przez cały rok, bądź odłączają się od kierdela w czasie rui. 

Ruja trwa najczęściej od października do grudnia, czasami zdarza się, że od sierpnia do stycznia. Tryki toczą w tym czasie ostre walki o owce, wykorzystując rogi. Czasami dochodzi do tak silnego zwarcia, że obaj rywale nie są w stanie się rozdzielić; co może prowadzić do śmierci. Ciąża trwa ok. 22 tygodni. Od końca lutego do czerwca owca rodzi 1 lub 2 młodych, które już po godzinie są zdolne do marszu za matką. Młode są wytrzymałe na warunki pogodowe, ale giną podczas chłodnych deszczów. Są karmione mlekiem matki przez ok. 5 miesięcy, chociaż od ukończenia 3 tygodnia życia jedzą już trawę i liście, a dojrzałość płciową osiągają w wieku 2-3 lat. 

Według większości źródeł, muflony nie wywierają negatywnego wpływu na gatunki rodzime.  Mogą jedynie powodować minimalne szkody w uprawach polnych i leśnych. Jednak wyniki monitoringu obszarów i siedlisk chronionych w ramach sieci Natura 2000 wykazały, że muflony lokalnie mają niezwykle destrukcyjny wpływ na cenne siedliska, w tym takie, których ochrona ma charakter priorytetowy. Dotyczy to szczególnie roślin naskalnych i porastającej rumowiska zbiorowisk roślinnych, które niszczone są wskutek uruchomienia przez muflony procesów erozji stoków, co prowadzi do całkowitego zaniku roślinności zielnej i zatrzymania odnowień gatunków drzewiastych. Katastrofalny wpływ muflonów na te siedliska stwierdzono na Pogórzu Wałbrzyskim. W Czechach i na Słowacji muflona uznano za gatunek szkodliwy, ponieważ lokalnie może powodować poważne straty w gospodarce leśnej i rolnej.

Wg znacznej części myśliwych muflon nie jest w naszym kraju gatunkiem obcym, ponieważ od dawna jest trwałym elementem fauny Polski i nie stanowi dla naszej przyrody poważnego zagrożenia. Muflon jest w Polsce gatunkiem łownym. W okresie od 1 października do końca lutego polować można na tryki, a w okresie od 1 października do 15 stycznia – na owce i jagnięta. W przyszłości można spodziewać się znacznego wzrostu liczebności muflonów w Polsce. Muflony występują we wszystkich krajach sąsiadujących z Polską, z wyjątkiem Białorusi. W przypadku zasiedleń na terenach sąsiadujących z Polską, należy się liczyć z możliwością ekspansji wolnożyjących populacji tego gatunku na obszar naszego kraju. Sytuacja taka miała już w przeszłości miejsce.