#120 - Burkina Faso

Kraj	Burkina Faso
Stolica	Wagadugu
Waluta	Frank CFA (XOF) 1 frank = 100 centymów
Rok wydania	30.08.1996
Wartość	300 F
Opis	Znaczek pochodzi z serii "Orchidee" i przedstawia katleja (Cattleya)

Cattleya – storczyk nazywany często „Królową orchidei” – jak podają źródła historyczne, został odkryty w 1818 r. przez angielskiego przyrodnika Williama Swainsona. Oficjalnie podał on, że odkrył nowy rodzaj orchidei w górach Organ, około 100 km od Rio de Janeiro. W rzeczywistości w podanej lokalizacji nigdy nie potwierdzono występowania tego gatunku. Prawdopodobnie Swainson specjalnie podał fałszywe miejsce swojego odkrycia.

Swoją nazwę ten gatunek storczyka zawdzięcza hodowcy orchidei, właścicielowi jednej z największych ówczesnych oranżerii, Wiliamowi Cattleyowi, u którego w listopadzie 1818 r. po raz pierwszy zakwitła ta niezwykła, dotąd nieznana roślina.

Cattleya w naturze występuje w Ameryce Południowej i Środkowej, gdzie rośnie na wysokości do 3500 m n.p.m. w lasach deszczowych oraz na wydmach wybrzeży oceanu. Storczyki te są, podobnie jak Phalaenopsis, epifitami. Rosną jednak nie tylko na gałęziach drzew, ale także na skałach (np. Cattleya bowringiana) lub po prostu na piasku (np. Cattleya guttata).

Ponieważ storczyki te występują w różnych strefach klimatycznych, można podzielić je – w zależności od temperatury, jakiej wymagają w nocy – na trzy grupy: chłodnolubne (14–16°C ciepłolubne (17–18°C) i umiarkowane (18–21°C).

Obecnie można kupić wiele hybryd Cattleya, które nie sprawiają większych kłopotów w uprawie. Istotne jest jednak określenie gatunków wykorzystanych w krzyżówce, gdyż pozwala to ustalić nie tylko właściwą temperaturę uprawy, ale również odpowiedni okres spoczynku. Właśnie on jest podstawowym czynnikiem odróżniającym uprawę storczyków Cattleya i jej hybryd od storczyków Phalaenopsis. Okres spoczynku to czas od zakończenia wzrostu nowej pseudobulwy aż do wykształcenia przez nią pędu kwiatowego. Cała grupa storczyków Cattleya to rośliny o wzroście sympodialnym – nowy przyrost pojawia się u podstawy starej pseudobulwy i po kilku tygodniach wytwarza pochewkę kwiatową. Z niej właśnie, po krótszym lub dłuższym okresie spoczynku, wyrasta okazały pęd kwiatowy z przepięknymi kwiatami. Kwiaty storczków Cattleya mogą osiągać nawet do 20–25 cm średnicy, są najczęściej pachnące, ale stosunkowo nietrwałe. Kwitnienie rośliny trwa od 1 do 10 tygodni.

Aby doprowadzić storczyki Cattleya do kwitnienia należy zapewnić im przede wszystkim:

 - odpowiednią temperaturę uprawy, z amplitudą dobową około 10°C (dzień 24–32°C, noc 14–18°C);

 - odpowiednio długi okres spoczynku (ograniczone podlewanie, brak lub znaczące zmniejszenie nawożenia), który trwa od 1 do 4–6 miesięcy. Są gatunki Cattleya, które nie przechodzą tak wyraźnego okresu spoczynku i właśnie one są polecane początkującym hodowcom. Należy do nich na przykład Cattleya lueddemanniana, która wymaga jedynie 2–3-tygodniowego ograniczenia podlewania bezpośrednio po zakończonym kwitnieniu;

 - światło o wysokim natężeniu 30 000–50 000 luxów. Szczególnie duże zapotrzebowanie świetlne występuje w okresie zimowym. Pomocne w określeniu, czy dostarczamy roślinom odpowiedniej dawki światła jest kolor ich liści. Prawidłowo uprawiane rośliny mają jasnozielone lub oliwkowozielone liście, ciemnozielony kolor liści wskazuje, że roślina cierpi na niedobór światła, a żółtawy na nadmiar światła. W uprawie Cattleya aż 95 proc. problemów ma źródło w zbyt małym lub zbyt dużym natężeniu światła.

Proces wzrostu i kwitnienie u Cattleya przebiega na dwa sposoby. W pierwszym przypadku roślina pod koniec zimy lub wiosną wytwarza nowy przyrost, a wraz z nim pęd kwiatowy. Bezpośrednio po jego wyrośnięciu roślina zakwita, a gdy przekwitnie, z tej samej pseudobulwy zaczynają wyrastać nowe korzenie. Trwa to kilka tygodni, po czym cały proces zaczyna się od początku. W drugim przypadku nowy przyrost i korzenie tworzą się jednocześnie, po czym następuje okres spoczynku, podczas którego pochewki kwiatowe zasychają przybierając kolor brązowy i strukturę pergaminu. Zaschnięcie to jest jednak tylko pozorne, bo to z nich właśnie, po zakończeniu okresu spoczynku, rozwiną się piękne kwiaty. Dlatego zasuszonych pochewek nie można usuwać.

W przypadku mieszańców uzyskanych z roślin należących do różnych grup, jedynie wnikliwa obserwacja rozwoju rośliny pozwala określić, kiedy rozpoczyna się faza wzrostu i faza spoczynku. Pojawiające się młode, zielone korzenie sygnalizują, że roślina rozpoczyna nowy okres w swoim życiu. Wówczas należy stopniowo zwiększyć podlewanie i nawożenie. Okres przesychania nie powinien być dłuższy niż 1–4 dni (w okresie spoczynku 1–2 tygodnie). Podłoże, w którym uprawiamy storczyki Cattleya powinno charakteryzować się tym, że szybko nasiąka wodą, ale też równie szybko przesycha. Roślina nie powinna mieć mokrego podłoża dłużej niż 5–6 godzin. Jeśli jest ono wilgotne przez 2–3 dni, jest to sygnał do natychmiastowego przesadzenia rośliny. Gatunek ten przesadzamy zazwyczaj w okresie wzrostu nowych korzeni, gdy osiągają długość około 3 cm. Zapobiega to ich uszkodzeniu. Cattleya najlepiej czuje się w wiszących koszykach bądź przymocowana do kawałka gałęzi, kory lub korka.

Storczyki Cattleya zasługują na uwagę i warto je mieć w swojej kolekcji storczykowej. Wbrew powszechnemu przekonaniu, doskonale sobie radzą w warunkach uprawy na parapecie, o ile spełnimy ich podstawowe wymagania. Odwdzięczą się za to wspaniałymi kwiatami.