#0097 Polska

Kraj	Polska
Stolica	Warszawa
Waluta	Złoty (PLN) 1złoty = 100groszy
Rok wydania	03.01.2005
Wartość	1,30zł
Opis	Znaczek obiegowy, pochodzi z serii "Polskie miasta" i przedstawia fontannę Hygiei na tle klasycznego budynku Biblioteki Raczyńskich.
Tłumaczenie

Poznań -  miasto na prawach powiatu w zachodniej Polsce, położone na Pojezierzu Wielkopolskim, nad rzeką Wartą, u ujścia Cybiny. Historyczna stolica Wielkopolski, od 1999 r. siedziba władz województwa wielkopolskiego i powiatu poznańskiego.

Piąte pod względem liczby ludności miasto w Polsce (546,8 tys. mieszkańców) i siódme pod względem powierzchni (262 km²). Poznań wraz z powiatem poznańskim i gminami Oborniki, Skoki, Szamotuły i Śrem tworzy aglomerację poznańską zamieszkałą przez ok. 1 mln osób.

Miasto jest istotnym węzłem drogowym i kolejowym, funkcjonuje tu również międzynarodowy port lotniczy. Poznań jest ośrodkiem przemysłu, handlu, logistyki i turystyki. Funkcjonują tu Międzynarodowe Targi Poznańskie – największe i najstarsze centrum wystawiennicze w Polsce. Poznań to ośrodek akademicki, naukowy i kulturalny. W 28 szkołach wyższych studiuje łącznie 128,9 tys. osób. Działają tu m.in.: opera, filharmonia, balet, teatry, kina, muzea, galerie sztuki, orkiestry i zespoły folklorystyczne. 

Poznań był jednym z ośrodków stołecznych i religijnych państwa Piastów w X i XI wieku, w przeszłości pełnił funkcję siedziby władców Polski. Jest jednym z najstarszych lokowanych miast w Polsce – nadanie praw miejskich w 1253 r. Miasto posiadało prawo do czynnego uczestnictwa w akcie wyboru króla. W poznańskiej katedrze znajduje się symboliczny grobowiec pierwszych władców Polski – Mieszka I oraz Bolesława I Chrobrego. Na wyspie Ostrów Tumski mieści się siedziba kurii archidiecezji poznańskiej. Stolica Wielkopolski była jednym z miast królewskich Korony Królestwa Polskiego. Pod Poznaniem miały miejsce popisy szlachty województwa poznańskiego I Rzeczypospolitej W 2008 r. zespół najstarszych dzielnic miasta uznano za pomnik historii.

Patronami miasta Poznania są apostołowie Piotr i Paweł, święci Kościoła katolickiego. Święto miasta, jako dzień jego patronów, obchodzone jest 29 czerwca.

Fontanna Higiei w Poznaniu – pomnik ze sztucznym źródełkiem w centrum Poznania na osiedlu samorządowym Stare Miasto, na Placu Wolności, przed Biblioteką Raczyńskich.

Po ukończeniu w roku 1840 r. budowy wodociągu, finansowanego w dużej części przez Edwarda Raczyńskiego, postawiono cztery studnie. Główną, najbardziej okazałą miała być studnia ozdobiona figurą bogini zdrowia Higiei.

Początkowo planowano ustawić ją przed gmachem Biblioteki Raczyńskich, lecz poziom placu znajduje się powyżej kulminacji Wzgórz Winiarskich, co uniemożliwiało dostarczenie do niej wody. Ostatecznie ustawiono studnię naprzeciwko budynku Ziemstwa Kredytowego, przy skrzyżowaniu Al. Wilhelmowskich (Al. Marcinkowskiego) z ul. Fryderykowską (ul. 23 lutego). Projekt cokołu wykonał architekt Christian Gottlieb Cantian z Berlina.

Na frontonie wykonanego z piaskowca cokołu umieszczono brązowy medalion przedstawiający pioniera przyrodolecznictwa, Wincenta Priessnitza z napisem w języku greckim i polskim Nic lepszego nad wodę (napis w języku polskim z błędem – pominięta litera s). Z wmurowanej poniżej medalionu głowy lwa ciekła woda do kamiennego zbiornika.

Posąg greckiej bogini zamówił Edward Raczyński u Alberta Wolffa, ucznia Christiana Raucha. Bogini została przedstawiona w postawie siedzącej, ubrana w joński chiton. Twarzy Higiei artysta nadał rysy Konstancji Raczyńskiej. Posąg został odlany w 1844 roku w hucie Lauchhammer. Edward Raczyński w związku ze sporami wokół Złotej Kaplicy, zwlekał z jego odbiorem. Odebrała go dopiero Konstancja Raczyńska, po śmierci męża i postawiła na jego grobowcu w Zaniemyślu.

W 1907 roku został opracowany projekt rozbudowy wodociągów, co prawdopodobnie było powodem przeniesienia studzienki na południowy kraniec Al. Marcinkowskiego. Edward Aleksander Raczyński zamówił wówczas odlew posagu Higiei z zachowanego, gipsowego modelu rzeźby. Uroczyste odsłonięcie, kompletnej już studzienki nastąpiło 9 lutego 1908 roku.

W 1971 roku przeniesiono studzienkę przed Bibliotekę Raczyńskich. W 2004 roku, rozpoczęto budowę podziemnego parkingu i pomnik został umieszczony w magazynie, z którego powrócił na płytę placu jesienią 2009 roku. Pomnik poddano wcześniej renowacji. Przywrócono między innymi wypływ wody z lwiej głowy. Na zachodniej ścianie cokołu znalazł się natomiast napis:

"Edward Raczyński obdarzył miasto w r.1841 nowym wodociągiem doprowadzając wodę źródlaną ze Wzgórza Winiarskiego i wybudował tę studnię na zbiegu ul. 23 lutego z Al. Marcinkowskiego poświęcając ją Wincentemu Priessnitzowi /1799-1851/ twórcy wodolecznictwa. Posąg Higiei-bogini zdrowia, noszącej rysy żony fundatora, Konstancji Raczyńskiej, umieszczony został w 1908 r., gdy studnię przeniesiono na Al. Marcinkowskiego u wylotu ul. Walki Młodych. Na obecnym miejscu studnia została umieszczona w r. 1971."

Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu - Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu – miejska biblioteka publiczna założona w 1829 w Poznaniu. Biblioteka została zbudowana w latach 1822-1828 zgodnie z pomysłem i z pieniędzy hrabiego Edwarda Raczyńskiego. Projekt opracował nieznany z nazwiska rzymski architekt lub Francuzi: Ch. Percier i P. F. Fontaine. Obecnie w budynku mieści się dyrekcja, księgozbiór specjalny oraz odbywają się wystawy czasowe. Biblioteka sprawuje również pieczę nad muzeami pisarzy: Józefa Ignacego Kraszewskiego, Kazimiery Iłłakowiczówny, Henryka Sienkiewicza i Jerzego Pertka.

Bibliotekę otwarto 5 maja 1829 roku. Była to pierwsza publiczna książnica na ziemiach zaboru pruskiego. Od początku funkcjonowała według statutu opracowanego przez Raczyńskiego który głosił m.in. że powinno być „dawane pierwszeństwo tym, które narodowość Wielkiego Księstwa Poznańskiego interesować mogą ... przed książkami jedynie do zabawy służącemu i ulotnemi pismami. Z myślą o polskiej młodzieży gimnazjalnej postanowił gromadzić dzieła ogólne ... z każdej literatury narodu”.

Zaczątek stanowił prywatny księgozbiór fundatora, który powstał ze skupowanych tomów z kasowanych klasztorów. Aby zachęcić obywateli do darowania książek statut nadał prawo do portretu w czytelni na koszt biblioteki osobom, które podarowały minimum tysiąc woluminów (zastosowane tylko raz – wobec Konstancji Raczyńskiej z Potockich – żony fundatora). Zbiory powiększały się również dzięki prawu nadanemu przez Fryderyka Wilhelma III zobowiązującego wszystkich wydawców Wielkiego Księstwa do bezpłatnego dostarczenia do biblioteki jednego egzemplarza każdej wydanej książki.

Podczas II wojny światowej spłonął niemal cały księgozbiór poza częścią zbiorów specjalnych wywiezionych przez Niemców. W końcu 1994 roku liczył on 252 tysiące woluminów zgromadzonych również w filiach.

W latach 1829-1830 do budynku Biblioteki Raczyńskich dobudowano (prostopadle, wzdłuż obecnej ul. Marcinkowskiego) skrzydło według projektu Karla Friedricha Schinkla z przeznaczeniem na galerię obrazów malarstwa europejskiego z kolekcji Atanazego Raczyńskiego. Do umieszczenia kolekcji w budynku ostatecznie nie doszło, skrzydło zostało przebudowano na hotel („Hotel Drezdeński”) a zniszczone całkowicie podczas walk w 1945 roku.

Odbudowa zniszczonej w 1945 Biblioteki rozpoczęła się w 1953. Autorką projektu budowlanego była Janina Czarnecka, a nadzór autorski i wyposażenie wnętrz przydzielono jej mężowi – Władysławowi Czarneckiemu (współpracował Zygmunt Skupniewicz). 

1 lipca 2013 nastąpiło otwarcie nowego gmachu biblioteki. Projekt tej inwestycji przygotowany został przez pracownię architektoniczną JEMS Architekci. Powierzchnia nowego skrzydła to 11 tys. m². Koszt inwestycji wyniósł: 72 700 739, 00 zł, z czego przeszło 40% pochodziło z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, reszta środków została pozyskana przez miasto. Książki do nowego gmachu zostały przeprowadzone przez wolontariuszy, którzy utworzyli „ludzki łańcuch”, w którym z rąk do rąk były podawane książki. W 2014 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski przyznał Bibliotece wyróżnienie i nagrodę za skuteczne wykorzystanie środków unijnych przeznaczonych na rozwój kultury, doceniając rozwiązania zastosowane w nowym gmach.